De Atheense School Het Colosseum Rome: Forum Romanum Kreta: Knossos Rome: de Palatijn

De Atheense School


Detail uit het beroemde fresco van de Italiaanse renaissance schilder Rafaël: de Atheense school. Het fresco bevindt zich in de Vaticaanse Musea.

Het Colosseum


Het grootste amfitheater van het Romeinse Rijk werd gebouwd in de 1e eeuw n. Chr. De bouw werd gefinancierd uit de buit van de plundering van Jeruzalem in 70 n. Chr.

Rome: Forum Romanum


Ruïnes van het Forum Romanum in Rome: ooit het politieke centrum van het machtige Romeinse Rijk.

Kreta: Knossos


Ruïnes van het beroemde paleis van koning Minos in Knossos (Kreta). Dateert uit ca. 3000 v. Chr.

Rome: de Palatijn


Zicht vanaf het Circus Maximus op de ruïnes van de keizerlijke paleizen op de Palatijn in Rome.
 

Didachè (2e eeuw n. Chr.)

De Didachè is een anoniem geschrift dat in 1873 in een kloosterbibliotheek te Istanbul werd ontdekt. Vanwege zijn ouderdom en gezag dat het in de vroege kerk genoot, wordt het tot de Apostolische Vaders gerekend. Het belang van de Didachè komt al tot uitdrukking in het opschrift dat het heeft meegekregen: het onderwijs van de twaalf apostelen. Toch werd de Didachè in de 4e eeuw niet beschouwd als canoniek, zoals blijkt uit de Kerkgeschiedenis van Eusebius (Historia Ecclesiastica 3.25.4), waar Eusebius het boek na de canonieke en twijfelachtige Bijbelboeken schaart onder de 'onechte' boeken.

Tekst van de Didachè


De tekst van de Didachè is via de volgende links te raadplegen:

Inhoud van de Didachè


De naam van het geschrift zegt al veel over de inhoud ervan: onderwijs, of (voluit): onderwijs van de twaalf apostelen. Dit betekent niet dat de Didachè door de apostelen is geschreven, maar wel dat het nadrukkelijk in de apostolische traditie wil staan.
De inhoud van het boek valt uiteen in twee delen:
  • deel 1: hoofdstuk 1-6: richtlijnen voor een christelijke levenswandel, die gepresenteerd worden in een tweewegenleer: de weg naar het leven en de weg naar de dood (Didachè 1.1)
  • deel 2: hoofdstuk 7-16: soort kerkorde, waarin regels opgenomen zijn met betrekking tot de doop (Didachè 7), het vasten (Didachè 8), het avondmaal (Didachè 9-10), komst van de profeten in de gemeente (Didachè 11-13), de samenkomsten op de zondag (Didachè 14), de ambten binnen de gemeente (Didachè 15) en tot slot een oproep tot waakzaamheid met het oog op de wederkomst en de opstanding der doden (Didachè 16)

Citaten


Een aantal mooie, opmerkelijke of behartenswaardige citaten uit de Didachè; vertaling van eigen hand:
  • 'Twee wegen zijn er, één naar het leven en een andere naar de dood. En er is een groot verschil tussen de twee wegen.' (Didachè 1.1)
  • 'Als iemand u een slag geeft op de rechterwang, keer hem dan ook de andere toe. Dan zult u volmaakt zijn.' (Didachè 1.4)
  • 'Wee degene die ontvangt. Als iemand het ontvangt, zal hij geen schuld hebben. Maar als hij er geen behoefte aan heeft, zal rekenschap moeten geven, waarom hij het ontvangen heeft en met welk doel.' (Didachè 1.5)
  • 'Mijn kind, wees niet begerig want begeerte leidt tot ontucht. Onthoud u van vuile taal en kijk niet hooghartig, want uit dit alles komt echtbreuk voort.' (Didachè 3.3)
  • 'Mijn kind, denk dag en nacht aan hem die u het woord van God predikt en houd hem in ere als de Heer. Want waar de dingen van de Heer worden besproken, daar is de Heer.' (Didachè 4.1)
  • 'Zoek dagelijks de aanwezigheid van de heiligen opdat u verkwikt wordt door hun woorden.' (Didachè 4.2)
  • 'Keer u niet af van de behoeftige maar deel alles met uw broeder en zeg niet dat het van uzelf is. Als u deelgenoot bent in het onsterfelijke hoeveel te meer in dat wat verloren gaat?' (Didachè 4.8)
  • 'Verlaat de geboden van de Heer niet en bewaar wat u is overgeleverd zonder er iets aan toe te voegen of er aan af te doen.' (Didachè 4.13)
  • 'Belijd in de gemeente uw zonden en begeef u tot het gebed met een rein geweten.' (Didachè 4.14)
  • 'Want als u het gehele juk van de Heer kunt dragen zult u volmaakt zijn. Zo niet, doe (dan) wat u kunt.' (Didachè 6.2)
  • 'Houd u ver van wat aan de afgoden is geofferd, want dat is een verering van dode goden.' (Didachè 6.3)
  • 'En met betrekking tot de doop, moet u als volgt dopen: nadat u al deze dingen (het onderwijs over de twee wegen; JMP) hebt gezegd, doopt dan in de Naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest, met stromend water. Maar als u geen stromend water hebt, doopt dan in ander water. En als u niet met koud water kunt (dopen, doe het dan) met warm (water). En als u over geen van beide beschikt, giet dan drie maal water over het hoofd, in de Naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest. Laat hij die doopt en hij die gedoopt wordt en als het kan ook enkele anderen, vasten voorafgaand aan de doop. En beveel de dopeling voor één of twee dagen te vasten.' (Didachè 7.1-4)
  • 'Laat jullie vasten niet samenvallen met dat van de schijnheiligen. Want zij vasten op maandag en donderdag, maar jullie moeten vasten (Didachè 8.1)
  • 'Bidt driemaal per dag op deze manier (het Onze Vader; JMP)' (Didachè 8.3)
  • 'Laat niemand eten en drinken van het avondmaal, dan alleen degenen die in de Naam van de Heer zijn gedoopt. Want daarover heeft de Heer gezegd: 'Geef het heilige niet aan de honden.' (Didachè 9.5)
  • 'Als iemand heilig is, laat hij komen. Als iemand niet (heilig) is, laat hij zich dan bekeren.' (Didachè 10.6)
  • 'Draag de profeten op te bidden wat zij willen.' (Didachè 10.7)
  • 'Iedere apostel die naar u toe komt, moet ontvangen worden als de Heer.' (Didachè 11.4)
  • 'U zult geen enkele profeet die in de Geest spreekt, op de proef stellen of beoordelen. Want elke zonde zal vergeven worden, maar deze zonde zal niet vergeven worden.' (Didachè 11.7)
  • 'De valse profeet en de profeet zal aan hun levenswijzen worden herkend.' (Didachè 11.8)
  • 'Als hij (een profeet; JMP) zich bij jullie wil vestigen, laat hij dan werken voor de kost als hij een vakman is. Maar als hij geen vak verstaat, bepaal dan van te voren naar uw eigen inzicht hoe hij niet werkloos als christen bij jullie zal leven. Als hij dat niet wil doen, is hij iemand die winst wil halen uit zijn christen-zijn.' (Didachè 12.3-5)
  • 'Breekt het brood en zegt dank, wanneer u op de dag van de Heer samengekomen bent, na van tevoren jullie zonden openlijk beleden te hebben, opdat uw offer rein zal zijn.' (Didachè 14.1)
  • 'Komt vaak bij elkaar, zoekend wat tot voordeel van uw zielen is. Want al de tijd dat jullie hebben geloofd, zal jullie niet baten, als jullie op het laatste ogenblik niet volmaakt zult zijn (beter: niet aan uw doel zult beantwoorden).' (Didachè 16.2)
Literatuur

Historische bronnen:
  • A.F.J. Klijn, Apostolische Vaders 1, Kampen, 1981, 225-257: Nederlandse vertaling met inleiding en commentaar in voetnoten
Websites