Tag archieven: gezin

Vijf weken Aramba in foto’s

Geef een reactie

Tijdens de zomervakantie van de kinderen zijn we als gezin vijf weken in Aramba geweest. We hebben daar in onze laatste nieuwsbrief al het een en ander over geschreven. Middels deze weblog delen we graag nog wat foto’s om u een beter beeld te geven.

De heenreis verliep niet volgens plan. Michel en Lois waren te ziek om te reizen. We besluiten dat Erna met 3 kinderen wel vast zal gaan. Obadja blijft thuis bij de zieken om te helpen. Op de foto Erna met Hannah, Ruth en Josia op het vliegveldje.

Het was bijzonder dat er een week later nog een vlucht gepland stond en op die vlucht waren nog een paar plaatsen vrij. Michel, Obadja en Josia konden een week later wel komen! Achteraf zien we hierin Gods zorg en leiding.

Drie portretten van Aramba mensen:

Boven:
een oude man voor zijn huis. 

Links: 
een stoere jager die ons een stuk hertenvlees komt brengen (netjes in groen blad verpakt) 

Rechts: 
een meisje dat snoept van een stuk kokosnoot.

De kerk in Kiriwo is afgebroken, omdat die erg vervallen was. Ze hebben tijdelijk een nieuwe kerk neergezet. Zo ziet het Aramba kerkgebouw en een Aramba kerkdienst eruit.

De kinderen beleven avonturen!

Lois speelt met Aramba kinderen op een oude trekker, die al jaren staat te roesten, maar voor veel kinderplezier zorgt.

Josia speelt voetbal met kinderen uit het dorp.

Obadja krijgt het schild van een schildpad (de schildpad zelf is gelukkig al opgegeten).
Een paar uur eerder liep de schildpad nog rond.

Josia en Obadja krijgen van Dusu een pijl en boog en oefenen daar flink mee. De pijlen zijn – gelukkig voor mama – nog niet heel scherp.
Ze krijgen allebei ook een katapult en leren van klei stenen balletjes bakken om mee te schieten.

Hannah en Ruth krijgen een tas gemaakt door vertaalster Rachel van een speciaal grassoort.

Hannah leert van weer een ander soort blad zelf een mat vlechten.

Onder: Hannah en Ruth samen met Aramba jeugd op een bank naast de kerk bij een avonddienst (kijk maar niet naar wat een van de vrouwen achter de bank aan het doen is).

 

Hier een kijkje binnenshuis. Het huis waar we in mogen wonen, is het zendingshuis van de lokale kerk. Het is een groot huis (10mx30m), een deel is ook kantoor voor het vertaalteam.
Het huis is lang geleden gebouwd door zendelingen die ook lang geleden al vertrokken zijn. Het huis staat nog steeds, maar het heeft wel groot onderhoud nodig.

Rechts boven: we vieren Ruth’s verjaardag met een pannenkoektaart gevuld met custard (we hebben geen oven om cake te bakken).
Onder: Obadja en Lois werken aan de keukentafel. Obadja werkt aan Nederlands. Omdat hij op school geen Nederlands krijgt, werkt hij daar buiten schooltijd aan.
Josia speelt op de jongenskamer (op de achtergrond malarianetten met slaapmatjes).

 

Bezoek aan de lokale school:


Dit is de kleuterschool. De juf leert de kinderen het Aramba alfabet en het Engelse alfabet. De kinderen schrijven het alfabet op een krijtbord of in hun schrift. Josia doet ook mee en schrijft het Aramba alfabet op een krijtbord.

Hannah en Ruth mogen een dag meelopen met hun vriendinnen in school. Wat een verschil met wat ze zelf gewend zijn!

Hannah en Ruth doen mee met een muziekles op de middelbare school.

Hannah en Ruth organiseren samen met Aramba vriendinnen een vakantiebijbelweek voor de kinderen van het dorp. Het thema was ‘kinderen in de Bijbel’ en de kinderen leerden de tekst ‘Laat de kinderen tot Mij komen ….’ in het Aramba uit hun hoofd.

Dit was een mooie ervaring voor Hannah en Ruth en voor hun Aramba vriendinnen. De kinderen genoten er van en ze leerden een Bijbeltekst. Sommigen konden die aan het eind van de week ook zelf lezen.

Het Bijbelvertaalwerk gebeurt zoveel mogelijk door Aramba vertalers en Michel helpt waar nodig. Al deze mensen op de foto zijn betrokken geweest bij het Bijbelvertaalwerk de afgelopen tijd. Hieronder zes foto’s waarin vertalers bezig zijn.

Een hartelijke groet,

Michel & Erna Pauw
Hannah, Ruth, Obadja, Josia en Lois

Michel maakte deze prachtige foto van de paradijsvogel, het nationaal symbool van Papoea-Nieuw-Guinea.

Obadja in het ziekenhuis!

2 reacties

Het heeft best lang geduurd, maar in oktober kreeg ook ons gezin corona. Bijna een maand zijn we in quarantaine geweest. Sommigen van ons waren er best ziek van, vooral Obadja, dachten we. Maar Obadja’s symptomen bleken niet van corona, maar van een blindedarmontsteking. Zijn symptomen waren niet zo typisch, doordat zijn blinde darm keurig verstopt zat achter zijn dikke darm. Daardoor knapte hij aanvankelijk op, nadat zijn blinde darm was geperforeerd (gesprongen). Maar dat hadden we toen nog niet door. Verschillende dagen later kreeg hij weer koorts en namen we contact op met de polikliniek op ons centrum. Zelfs toen waren de bloedwaarden niet duidelijk alarmerend, maar er was gelukkig een collega die een echo kon maken en op basis daarvan besloot de chirurg van een missionair ziekenhuis elders in Papoea-Nieuw-Guinea dat Obadja waarschijnlijk toch een blindedarmontsteking had en dat hij Obadja snel wilde opereren. 

Omdat er geen landingsbaan was in de buurt van dat ziekenhuis, vertrokken we twee uur
later per helikopter en een uur later lag Obadja al op de operatietafel. De
operatie duurde langer dan verwacht en na afloop vertelde de chirurg dat de
blinde darm al dagen geleden was geperforeerd en dat het een ‘big mess’ was van
binnen. Maar het was goed gegaan en de operatie was geslaagd. God had ons op
tijd in het ziekenhuis gebracht! Volgens de chirurg was hij zonder de operatie
snel doodziek geworden. Net voor de operatie was hij inderdaad al erg misselijk
geworden.

Gezien de ernstige ontsteking die er was, moest Obadja verschillende dagen in het ziekenhuis blijven en was hij nog een aantal dagen flink ziek.

Obadja kreeg een plekje op de afdeling chirurgie, één grote zaal met ongeveer dertig bedden en bijna evenveel patiënten. Verpleegkundigen meten temperatuur, bloeddruk en hartslag, prikken infusen, delen medicijnen uit en verzorgen wonden. Maar alle niet-medische zorg, zoals helpen bij het wassen, bed verschonen, beddengoed wassen (handwas), helpen naar het toilet gaan (buiten de zaal), pillen geven, drinken geven, eten halen en klaarmaken, dat wordt allemaal gedaan door de ‘wasman’ (van het Engelse ‘watch + man’). Dat is meestal een familielid, die bijna full time aanwezig is. Overdag zit de ‘wasman’ op het bed van de patiënt of op grond (stoelen zijn er niet), ‘s nachts slaapt hij of zij tussen de bedden op de grond. Tegenover Obadja zat een vader van een meisje dat met haar gezicht in het vuur gevallen was, al twee weken trouw naast haar bed. Hij vertelde mij dat hij niemand anders had dan God om op te vertrouwen en dat deed hij ook – blijmoedig.

Het besef van God afhankelijk te zijn was sterk, niet alleen bij patiënten, ook bij artsen en verpleegkundigen. Op het bordje bij de apotheek staat (vertaald): ‘Wij behandelen en Jezus maakt gezond’. Er werd veel gebeden, ook voordat de medicijnen werden uitgedeeld. Elke morgen werden we om 5 uur wakker gemaakt met de mededeling dat de dag begonnen was en direct daarna volgde dan een meditatie voor de hele zaal.

Het ziekenhuis waar we terecht waren gekomen is een missionair ziekenhuis dat
probeert om ondanks een beperkt budget toch vooral ook de allerarmsten te
helpen. Tegelijkertijd waren er diverse goed opgeleide (vaak buitenlandse)
artsen. Wat was ik dankbaar dat we hier mochten zijn! De medische mogelijkheden
tijdens Covid zijn beperkter dan ooit (Australië heeft haar grenzen gesloten)
en toch werd Obadja hier vakkundig geholpen, nota bene middels een
kijkoperatie.

Onwillekeurig begon ik dit Papoea-Nieuw-Guinese ziekenhuis te vergelijken met mijn ervaringen in Westerse ziekenhuizen in de afgelopen jaren, zowel in Australië als in
Nederland. Eigenlijk valt die vergelijking gewoon niet te maken, zo
verschillend qua cultuur, zorg, mogelijkheden aan diagnostiek en behandeling,
beschikbaarheid van artsen en ander medisch personeel, faciliteiten, om het nog
maar niet te hebben over de maaltijdservice. Ja, ik weet dat
ziekenhuismaaltijden echt niet altijd favoriet zijn, maar je krijgt ze wel!
Hier moest ik er zelf voor zorgen. En ik moest ook beddengoed meenemen en zelf
Obadja’s bed verschonen.

Toen ik in mijn gedachten aan het vergelijken was (wat ik niet had moeten doen), viel mij iets anders op. In Nederland zijn veel patiënten in het ziekenhuis eenzaam. Ze wachten op bezoek. En als het bezoek een half uur of een uurtje is geweest, wachten ze tot het bezoek de volgende dag misschien weer komt. Hier niet. Niemand is eenzaam. Zieke mensen laat je niet alleen. Ze hebben continue iemand tegen wie ze kunnen zeggen, dat ze dorst hebben of dat ze graag een rondje met de rolstoel willen (als die beschikbaar is, want er zijn er twee of drie voor de hele zaal). Of om te vertellen dat ze verdrietig zijn. Of misschien zeggen ze dat wel niet, want Papoea-Nieuw-Guineeërs weten, dat lijden bij het leven hoort en accepteren dat vaak veel makkelijker.
Alarmbelletjes bij de bedden zijn hier niet nodig (en ook niet beschikbaar).

Een ander verschil is, dat mensen hier blijkbaar weinig behoefte hebben aan privacy.
Iedereen ziet en hoort alles van elkaar, maar wat in Nederland wordt opgevat
als ongepaste nieuwsgierigheid, is hier gepast meeleven. Krijgt iemand een nare
boodschap, dan hoort iedereen het en is iedereen verdrietig met je. En andersom
geldt dat ook. Toen Obadja zijn eerste rondje kon lopen, was iedereen blij en
opgelucht met ons.

Het is ook helemaal niet raar om naar iemand te kijken. Ik ontdekte op een gegeven
moment dat verschillende mensen naar mij zaten te kijken, toen ik bedacht dat
ik zonnebloempitten aan het eten was. Ik had een zakje vol in mijn tas gestopt,
als makkelijke snack. Maar mensen om mij heen hadden het nog nooit gezien. Ze
vroegen wat het voor eten was, wilden maar wat graag ook proberen en vroegen of
ik het zelf uit mijn tuin had gehaald. Bijna alle Papoea-Nieuw-Guineeërs hebben
een tuin waar ze het gros van hun eten uit halen.

Er was een oude man in de zaal die geopereerd was aan zijn arm. Iedere keer als hij
medicijnen door zijn infuus kreeg, riep hij: ‘Mama!’ De hele zaal genoot
daarvan en dat was niet gemeen bedoeld. Er was een soort ‘samen’ gevoel. Het
gevoel bij elkaar te horen, omdat je hetzelfde meemaakt.

Ik was erg dankbaar dat ik – in tegenstelling tot de andere ‘wasman’ – een appartementje had op 10 minuten afstand lopen, waar ik kon douchen en eten kon klaarmaken. En waar we heen konden, toen Obadja na 5 dagen ziekenhuis ‘naar huis’ mocht. Nadat we nog een kleine week in de buurt gebleven zijn van het ziekenhuis, zijn we per klein vliegtuig weer teruggereisd naar huis. Dankbaar dat God Obadja’s leven heeft gespaard en onbedoeld een hele ervaring rijker!

Tropische vruchten en meer

1 reactie

Vandaag (8 juni) is een officiële vrije dag in Papoea-Nieuw-Guinea: Queen’s Birthday. Koningin Elizabeth is namelijk niet alleen koningin van Engeland, maar ook van 15 andere landen in de ‘gemenebest van naties’, een vrijwillig samenwerkingsverband van vooral voormalige koloniën. Hoewel Papoea-Nieuw-Guinea vanaf 1975 onafhankelijk is, is koningin Elizabeth nog steeds een vooral symbolisch staatshoofd en daarom hebben wij dus vandaag vrij. Niet dat er uitgebreid feest gevierd wordt, maar de vrije dag is welkom. Veel mensen gebruiken die om extra in hun tuin te werken, want de meeste mensen in PNG leven vooral van de opbrengst van hun eigen tuinen. Zoete aardappel is in de hooglanden van PNG (waar wij wonen) het belangrijkste gewas. Het groeit hier goed en het is gezond en voedzaam.

Onze kinderen zijn nog steeds geen fan van zoete aardappel, maar wij proberen het sindskort wat vaker op tafel te zetten. Het smaakt lekker, gewokt in wat olie en zout, samen met jonge bladeren van de chaoyteplant. Deze klimplant groeit ook in onze tuin en we beginnen hem steeds meer te waarderen. Het is een vrucht die tot de verbeelding spreekt: hij heeft de vorm van een peer maar heeft venijnige stekels. Vandaar dat hij in het Engels ook wel ‘stekelige peer’ wordt genoemd. Anderen vertellen dat het de structuur van appel heeft en dat je er zelfs een zogenaamde appeltaart mee kunt maken als je er maar genoeg kaneel door doet. Het heeft ons echter nog nooit overtuigd. De smaak heeft – na bakken – meer weg van courgette.

De prikkelige peer

Loquats aan de boom

Lois vindt ze heerlijk!

Onlangs hebben we een vrucht in onze tuin ‘ontdekt.’ Eentje die we eerder niet zo in de gaten hadden. In het Tok Pisin heet de vrucht ‘zes maanden’, omdat de boom elk half jaar vrucht draagt, in het Nederlands heten de vruchten ‘loquats’. Het zijn kleine vruchten met grote pitten, die smaken naar een mix van pruim, perzik en peer. Lois is een slechte fruiteter, maar bananen – ook uit onze eigen tuin – en loquats gaan er af en toe wel in.

Corona in PNG lijkt erg mee te vallen, er zijn officieel in het totaal maar 8 gevallen geweest en de mensen die het betrof zijn allemaal hersteld. We zijn sinds eind maart in isolatie, maar de regels worden – net als in Nederland – langzaam steeds verder versoepeld. Het opleidingscentrum is nog steeds gesloten en het bezoeken van de Aramba mensen is nu helaas niet mogelijk. Maar Michel kan nog lang vooruit met het werk aan de Aramba grammatica en dat helpt hem weer om de taal beter te begrijpen. Ook heeft hij nu alle tijd om nieuwe cursussen te schrijvenvoor inheemse vertalers voor als het Opleidingscentrum weer open gaat.

Obadja zit thuis te rekenen aan zijn bureau

Erna is met de kinderen begonnen aan de laatste week van thuisonderwijs, want ook hier zijn de scholen sinds eind maart gesloten. Hierna komt er een lange, verlengde zomervakantie en dan gaan bij leven en welzijn de scholen half augustus weer open.

Een hartelijke groet uit PNG!

Michel & Erna
Hannah – Ruth – Obadja – Josia – Lois

In isolatie in Papoea-Nieuw-Guinea

1 reactie
Van drukte naar tumult

Sinds het verlof van mijn leidinggevende in juni 2019, heb ik (Michel) zijn taken als manager van het Opleidingscentrum erbij genomen. In die rol heb ik een hoop geleerd, maar de combinatie van taken was verre van ideaal en de laatste maanden zijn dan ook eigenlijk veel te druk geweest. Aan die drukte kwam vorige week een plotseling einde …

Tumult
Via het nieuws zijn we uitgebreid op de hoogte gehouden van wat er in de wereld rondgaat. Aangrijpend hoe heel Europa en eigenlijk heel de wereld ‘op slot’ zit. We begrijpen dat ook in Nederland het hele maatschappelijke, sociale en economische leven is ontwricht. En dat door zo’n microscopisch klein virus wat Corona heet. Wat zijn we als mens toch eigenlijk maar klein en kwetsbaar!
Covid-19 heeft inmiddels ook Papoea-Nieuw-Guinea bereikt. Nadat er één geval van Corona besmetting in het land was geconstateerd, buitelden de nieuwe ontwikkelingen over elkaar heen. Stonden we drie weken geleden nog een beetje aan de zijlijn mee te kijken naar wat er op het wereldtoneel gebeurde, inmiddels zitten we al bijna twee weken in zelf-isolatie!
Het opleidingsdepartement was het eerste dat ging sluiten. We moesten toekomstige cursussen annuleren, lopende cursussen stopzetten en in allerijl oplossingen zoeken om de studenten efficiënt naar huis te laten terugkeren. Helaas is dat voor drie studenten niet gelukt, omdat hun thuis te afgelegen is. Eén van deze drie studenten is Sawiyam, een van onze Aramba-vertalers. Ze maken echter van de nood een deugd en zijn alle drie druk bezig met hun vertaalproject. De twee andere studenten komen overigens uit een taalgroep (Opao) waarin nog geen enkel Bijbelvers in de eigen taal beschikbaar is. Zij zijn nu voor het eerst begonnen aan hun eigen vertaalproject!

Drie studenten geïsoleerd in Ukarumpa.

Van tumult naar rust
In de opeenstapeling van gebeurtenissen kregen we van Wycliffe Nederland een dringende e-mail waarin opgeroepen werd om een weloverwogen beslissing te nemen om óf terug te keren naar ons thuisland óf te blijven in het land waar we op dit moment zijn.
Na alle voors en tegens biddend te hebben overwogen, zijn we tot de moeilijke beslissing gekomen om in Papoea-Nieuw-Guinea te blijven. Inmiddels zijn er voor ons ook geen (reis)mogelijkheden meer om terug te keren naar Nederland. De meeste collega’s van ons hebben dezelfde beslissing genomen, terwijl andere collega’s vanwege hun leeftijd of medische omstandigheden niet eens de keuze hadden, maar terug moesten keren.
Ondertussen blijft het hier een kwetsbare situatie, omdat de gezondheidszorg hier niet zo goed is als bijvoorbeeld in Nederland. Jullie gebed voor Papoea-Nieuw-Guinea wordt zeer op prijs gesteld.

En toen werd het rustig. Sinds afgelopen maandag is er een nationaal reisverbod afgekondigd en zit ons hele centrum in zelf-isolatie. Als gezin proberen we nieuwe routine te vinden, net als jullie in Nederland. Niet altijd even gemakkelijk, maar het is niet anders.

Lois met Tijger

Josia als dokter

Nieuwe routine
Gelukkig viel het begin van de isolatie–periode vrijwel samen met het begin van de vakantie, zodat we niet halsoverkop met thuisonderwijs hoefden te beginnen. Dat gaat volgende week wel gebeuren. Ondertussen hebben de kinderen nog een weekje vakantie en vermaken ze zich in en rondom het huis.

 

 

 

Aramba-grammatica
Zelf ben ik (Michel) eigenlijk best opgelucht, want na een hectisch jaar heb ik eindelijk heel veel tijd om te werken aan het Aramba-vertaalproject en het ontwikkelen van cursusmateriaal. Het laatste heb ik even opzij gezet, zodat ik me in de afgelopen weken kon focusen op het schrijven van een Aramba-grammatica, één van de vereisten van een vertaalproject. Daarover later meer.

Tot slot
In de dagen dat we moesten besluiten over blijven of terugkeren naar Nederland, zijn we erg gesterkt door de retorische vraag van Jezus in Matth. 6:27 en die geven we graag eenvoudigweg door. Wat we ook besluiten, welke maatregelen we ook treffen, uiteindelijk mogen we ons geheel en al toevertrouwen aan onze hemelse Vader die de dagen van ons leven kent.

Matt. 6:27 – Wie toch van u kan met bezorgd te zijn één el aan zijn [levens]lengte toevoegen?

Onverwachts naar Cairns

Geef een reactie

Ik sla mijn ogen op naar U, Die in de hemel zit! (Psalm 123:1).

Een aantal weken geleden zat Erna rustig op de bank, toen ze gedurende een paar seconden – plotseling en zonder aanleiding – het gevoel had haar bewustzijn te verliezen, zoals flauwvallen, maar dan intenser. Dit werd gevolgd door hartkloppingen. Mede gezien Erna’s medische voorgeschiedenis, werd door artsen van de kliniek besloten dat ze hiervoor naar Cairns moest.

Erna in het ziekenhuis

Erna is drie dagen opgenomen geweest op de afdeling Cardiologie in het ziekenhuis in Cairns. Daarbij zijn gelukkig geen afwijkingen aan haar hart gevonden. Omdat er mogelijk toch een (potentieel ernstige) ritmestoornis is geweest, is er een kleine hartritmemonitor onder haar huid geimplanteerd, die de komende 3 jaar haar hartritme registreert. Mocht zich een ritmestoornis voordoen, dan kan gekeken worden naar het soort ritmestoornis en dan kan dat vervolgens behandeld worden.
Goed nieuws is dat het bloedvat naar de hersenen, wat anderhalf jaar geleden dicht zat en een klein herseninfarct veroorzaakte, genezen is!

Met Obadja gaat het goed (via Whatsapp)

Skypen met Hannah en Ruth

Het was schrikken om zo plotseling naar Cairns te moeten gaan, en helemaal om de oudste drie kinderen bij kennissen achter te moeten laten in Ukarumpa. Dat was eerst heel moeilijk. Maar wat is het dan fijn om via Skype en Whatsapp ‘gewoon’ met hen te kunnen spreken en hen te kunnen zien en horen! Al snel kregen we goede berichten van hen, en hoorden we dat het goed ging. Dat hielp enorm.

Het was moeilijk, maar: Mijn hulp is van de HEERE, Die hemel en aarde gemaakt heeft (Psalm 121:2). De wetenschap in handen te zijn van de Schepper van hemel en aarde gaf vrede en rust. Zeker weten staat hij ook boven onze gezondheid! Vlak voor de implantatie van de hartrimtemonitor zei iemand tegen Erna: You are in great hands. Natuurlijk werd daarmee de dokter bedoeld, maar voor Erna had het een dubbele betekenis!

Josia en Lois genieten van het ‘Westen’

Het was ook bijzonder om er zo ‘ongepland’ even tussenuit te zijn met de jongste twee. We voelden ons 10 jaar jonger, toen we ook alleen maar voor twee kleine kinderen hoefden te zorgen!

Samen in Cairns

We zijn blij dat we ondertussen weer terug zijn in Ukarumpa, samen met de andere kinderen, en dat we weer terecht zijn gekomen in ons normale ritme.

Een hartelijke groet uit Ukarumpa!

Michel & Erna,
Hannah, Ruth, Obadja, Josia en Lois