Tag archieven: Ukarumpa

Waarom zou je slapen, als je wakker bent?

2 reacties

[block]Josia heeft dikke pret, midden in de nacht…
Gelukkig weten we ondertussen dat dit tijdelijk is en dat het met ongeveer een week over is, maar vooralsnog zijn we ’s nachts veel op en ook daardoor erg moe overdag.

We mogen terugzien op een goede en voorspoedige reis. Van deur tot deur duurde de reis ongeveer 42 uur. We brachten twee nachten door in het vliegtuig en moesten drie keer overstappen, in Frankfurt, Singapore en Port Moresby. De kinderen zijn erg flink geweest.

Op woensdagmiddag kwamen we thuis en de volgende morgen werd Josia ziek, hij heeft zo’n acht keer overgegeven, over zijn kleren, zijn bed en de bank. En hoewel we eigenlijk al wel genoeg was hadden na zo’n lange reis, waren we ontzettend dankbaar dat dit niet onderweg was gebeurd. Dit is de derde keer dat we precies voor of na de reis zieke kinderen hebben, maar niet onderweg. Hoe bijzonder, weer heeft de Heere ons bewaard voor zieke kinderen in het vliegtuig. Josia is al weer helemaal beter, zoals ook op de foto wel te zien is.

Het is fijn om weer thuis te zijn. We genieten van de zon, de vogels, de bloemen en de hartelijkheid waarmee we hier weer werden onthaald. In Ukarumpa bestaat de geweldige traditie dat er drie dagen lang voor eten wordt gezorgd voor degenen die terugkomen van verlof. Geen overbodige luxe overigens, als je worstelt met een jetlag. Tegelijk doet het ook denken aan de vele mensen die tijdens ons verlof voor ons hebben klaargestaan. Nogmaals hartelijk dank!

We zullen nog wel even bezig zijn met uitrusten, koffers uitpakken en settelen. Maar we mogen weer verder met ons werk op het opleidingscentrum en met het Bijbelvertaalwerk voor de Aramba mensen. Bijzonder, zeker na alles wat er in ons verlof is gebeurd.

Een hartelijke groet vanuit Ukarumpa!

Michel & Erna Pauw
Hannah, Ruth, Obadja, Josia en Lois

Bijzondere eieren …

3 reacties

Eieren zijn prijzig in Ukarumpa en bovendien zitten er tussen de eieren uit de winkel ook heel regelmatig rotte exemplaren. Voor ons een belangrijke reden om zelf kippen te houden. Bijkomende voordelen zijn dat we op die manier zekerder zijn van onze voorraad eieren en dat het heel educatief is voor de kinderen. Ze spelen met de kippen, zorgen voor eten en drinken en … ze treuren om de kippen die dood gaan. Om nog maar niet te spreken van de vele betekenisvolle gesprekjes die ontstaan bij al het wel en wee van de dieren.

IMG_3418Om het kippenaantal op peil te houden, probeer ik (Erna) af en toe uit te breiden door kuikentjes uit te broeden. We kunnen hier op het centrum alleen geen haan houden. Daarom proberen we af en toe bevruchte eieren te kopen vanuit naburige dorpen. Dat lukt lang niet altijd. Kippen houden in de dorpen is lastiger dan het lijkt. Het liefst lopen de kippen natuurlijk los, maar dan lopen ze het risico gestolen te worden of aangevallen door loslopende honden. Kuikens die buiten lopen, worden ook vanuit de lucht aangevallen door roofvogels. Kippen binnen houden is ook lastig, want dan heb je een goed hok nodig. Echt goed, want uit ervaring weten we dat honden gewoon dwars door een simpele laag kwartjesgaas heen breken. En je moet ze natuurlijk dan ook zelf eten geven.

weblog kip 1Broedeieren kopen lukt dus lang niet altijd, maar deze keer hadden we geluk en kochten we 12 kleine witte eitjes, netjes in een eierdoosje. Gelijk maar onder onze broedse kip gelegd, die ze dankbaar bedekt en geduldig gaat zitten. De volgende dag blijkt er één ei uit het nest te zijn gerold en daarbij gebroken. Ruth ruimt het ei op en komt vertellen dat er iets harigs in zit. ‘Nee joh, dat kan niet. Kuikens beginnen pas na 24 uur broeden te groeien en dan is er de eerste dagen nog nauwelijks iets te zien.’

Drie dagen later…. Drie springende kinderen voor mijn neus: ‘We hebben een kuikentje gezien! We hebben een kuikentje gezien!’ Ik weet zeker dat dat niet kan, zal vast een strootje zijn of zoiets. Toch maar even kijken… en warempel, we tellen al vijf kleine kuikentjes. En dat na vier dagen. Plotseling gaat me een lichtje branden. De 12 kleine witte eitjes, zo schattig in het eierdoosje, waren natuurlijk al ruim 2 weken bebroed toen ik ze kocht! Gelukkig hebben we ze gelijk onder onze hen gelegd. Nu zijn er vijf uitgekomen. Zouden de andere zes het overleefd hebben en nog uitkomen? Of waren die misschien nog niet bebroed?

weblog kip 2Voor onze kinderen is het een feestje. Ze genieten van de schattige kleine kopjes die steeds nieuwsgierig te voorschijn komen, en het is zo spannend hoeveel het er uiteindelijk zullen zijn. En dat op de laatste dag van de schoolvakantie, wat een verrassing!

Onwillekeurig denk ik aan iets wat we hier in Ukarumpa nog wel eens tegen elkaar zeggen bij plannen en plannen maken: ‘Plannen zijn er om veranderd te worden’. Want het gaat hier vaak zo anders dan je denkt of dan je plant of zelfs anders dan je had kunnen bedenken. Hoe waar is dat hier! Hoe waar, niet alleen hier in Ukarumpa en nu met de kuikentjes, maar ook voor zoveel mensen over de hele wereld. In Nederland lijkt het leven misschien nog wel aardig maakbaar. Hoewel?

Is het erg als ons leven anders gaat dan we hadden gedacht? Is het belangrijk om controle te hebben over ons leven? In Gethsemane gaf Jezus de controle over Zijn leven in de handen van Zijn Vader: ‘niet Mijn wil, maar Uw wil geschiede!’ Zoals het voor Hem gold, zo geldt het ook voor ons die Hem volgen: we hoeven ons leven niet in eigen hand te houden, liever niet zelfs. We zijn zo veel beter af als we ons leven laten leiden en besturen door onze hemelse Vader. Schuilen onder Zijn zorgzame vleugels en volgen in gehoorzaamheid, ook al gaat dat dwars tegen onze planning in. Gods planning faalt nooit!

Hebreeuws in Papoea-Nieuw-Guinea (met video!)

7 reacties

Is het nodig om de Bijbel op het zendingsveld rechtstreeks te vertalen vanuit de grondtalen Hebreeuws, Aramees en Grieks? Hoewel dit zeker de voorkeur verdient, laat de geschiedenis van het Bijbelvertaalwerk zien, dat dit heel vaak niet het geval is.

Titelpagina van de Statenbijbel uit 1637.

Nederlandse Bijbelvertalingen
Het heeft tot maar liefst 1637 geduurd vóórdat er een Nederlandse Bijbelvertaling werd gedrukt die gebaseerd was op de grondtalen van de Bijbel. Dit was de Statenvertaling. De Statenvertaling was echter bij lange na niet de eerste Nederlandse Bijbelvertaling. Sinds de ontdekking van de boekdrukkunst in Europa rond 1450 waren er al maar liefst 6 andere Nederlandse Bijbelvertalingen op de markt verschenen. Deze waren echter óf gebaseerd op de Latijnse Vulgaat óf op de Duitse Luthervertaling. Ook door middel van deze vertalingen hebben mensen God leren kennen en zijn er levens veranderd.
Niettemin was er grote vreugde toen er in de 17e eeuw een Nederlandse vertaling van de Bijbel verscheen die rechtstreeks uit de grondtalen was vertaald.

Bijbelvertalingen in Papoea-Nieuw-Guinea
Net als in Nederland zijn ook veel eerste Bijbelvertalingen op het zendingsveld niet rechtstreeks vertaald uit de grondtalen. Omdat niet iedere zendeling en bijbelvertaler de grondtalen beheerst, wordt ook in Papoea-Nieuw-Guinea bij het vertalen vaak uitgegaan van een bestaande Engelse of Tok Pisin Bijbelvertaling. Pas in de check-fase wordt het resultaat vergeleken met de grondtekst en op basis daarvan waar nodig aangepast.

Een van de studenten oefent met Hebreeuwse woorden.

Ukarumpa Training Centre: Hebreeuws!
Het was een van mijn wensen om in Papoea-Nieuw-Guinea verder te gaan met het onderwijzen van de Bijbelse talen. De achterliggende tijd is deze wens in vervulling gegaan. Gedurende zes weken heb ik het voorrecht gehad les te geven aan een groep Papoea-Nieuw-Guineese bijbelvertalers. Ze waren uiterst gemotiveerd omdat zo graag wilden weten wat er oorspronkelijk nu écht staat. Een van de deelnemers verwoordde het als volgt: ‘Ik zag dat de Bijbel vaak eerst vanuit het Hebreeuws in het Engels was vertaald, vervolgens vanuit het Engels naar het Tok Pisin en tenslotte vanuit het Tok Pisin naar onze moedertaal. Het kan niet anders dan dat er in dat mijlenlange proces elementen van het oorspronkelijke Hebreeuws verloren zijn gegaan. Nu volg ik deze cursus, omdat ik graag de betekenis van het Hebreeuws rechtstreeks in mijn moedertaal wil vertalen’.

Een van de studenten leest uit de Hebreeuwse Bijbel.

Michel leert de studenten nieuwe woorden aan de hand van concrete voorwerpen.

Hebreeuws als levende taal
Het bijzondere aan deze cursus is dat we het Hebreeuws als levende taal aanleren. Behalve Engels spreken we dus vooral ook Hebreeuws met elkaar. Eerst leren de studenten het alfabet en al vanaf het begin werken ze aan de opbouw van hun Hebreeuwse woordenschat. Dat doen we aan de hand van concrete voorwerpen (zoals brood, vlees, man, vrouw, paard, kameel, ezel, huis, zwaard, jongen, beker, water, etc.). Als docent wijzen we naar de voorwerpen, waarbij we het Hebreeuwse woord noemen. Vervolgens bekijken we deze voorwerpen op afbeeldingen aan de muur. Wij noemen het Hebreeuwse woord en de studenten zoeken het op. Zo leren ze Hebreeuws zonder tussenkomst van het Engels.
Daarnaast leren we Bijbelverzen in het Hebreeuws uit het hoofd en zingen we Hebreeuwse liederen. Elke morgen lezen we in het Hebreeuws voor uit de geschiedenissen van Elia in 1 Koningen 17-19, waarbij we met elkaar zoveel mogelijk Hebreeuwse woorden met gebaren en voorwerpen uitbeelden. Als we dat hebben gedaan, gaan we in kleine groepjes uiteen om dezelfde Bijbelpassage met elkaar in het Hebreeuws te lezen.

Video-impressie
Via bovenstaande video kunt u een kijkje nemen bij de Cursus Hebreeuws. Aan het einde van de cursus was ik onder de indruk van het resultaat. Alle studenten kunnen na zes weken elke willekeurige passage uit de Hebreeuwse Bijbel lezen. Ze begrijpen daarvan nog lang niet alles, maar ze hebben nu een basis gelegd voor de vervolgcursus Hebreeuws 2 in oktober en november 2014.

Aan het werk in Ukarumpa

2 reacties

Bij de uitleg van het woordenboek vraagt de docent: welk woord komt eerst in het woordenboek: ‘forgiveness’ (vergeving) of ‘heaven’ (hemel)? Het antwoord van mijn Iyo-vrienden is goed: ‘forgiveness, want … zonder vergeving kun je niet in de hemel komen!’.

Locatie van de Iyo-taalgroep

Onze Iyo vrienden wijzen aan waar ze wonen

Drie mannen uit het ruige Finisterre-gebergte in de provincie Madang: Tiepe, Rengupe en Tobby. Ze waren de gelukkigen die door hun stam waren gekozen om een opleiding te volgen tot bijbelvertaler. Het zou een grote uitdaging voor hen worden, want twee van de drie hadden alleen de lagere school gedaan en hun Engels was niet al te best. De derde en de jongste van het trio, had het vier klassen verder geschopt en sprak wat beter Engels. Alle drie waren ze evenwel enorm gemotiveerd om meer te leren over Gods Woord en het bijbelvertaalwerk.

Opleidingscentrum voor inheemse bijbelvertalers
Vanaf begin mei 2014 ben ik full time betrokken bij het opleiden van Papoea-Nieuw-Guineeërs die bijbelvertaler willen worden. Op het trainingscentrum (zie website) bieden wij het hele jaar opleidingen, cursussen en workshops aan voor mensen uit het hele land. De workshops duren meestal twee weken en zijn vaak een uitwerking van wat tijdens de hoofdopleiding wordt geleerd.
De hoofdopleiding heet TTC (Translator’s Training Course). Dit is een vierjarige opleiding, waarvoor de studenten elk jaar zes weken naar Ukarumpa komen. Daar krijgen ze een intensieve training , waarna ze met een groot aantal opdrachten naar huis worden gestuurd. Als ze deze opdrachten met een voldoende hebben afgerond, mogen ze terugkomen voor het volgende TTC-traject.

De Iyo-stam
De genoemde drie mannen komen uit een taalgroep die de naam Iyo draagt. De stammen die tot deze taalgroep behoren, tellen ongeveer 7000 bewoners en hebben sinds 2009 een Nieuwe Testament in hun eigen taal.
Het beleid van Wycliffe / SIL in Papoea-Nieuw-Guinea is dat het vertaalwerk steeds meer door Papoea-Nieuw-Guineeërs zelf wordt verricht. Wanneer – in plaats van alleen blanken – ook eigen mensen betrokken zijn bij het vertaalwerk, neemt de bereidheid aanzienlijk toe om de Bijbelvertaling ook daadwerkelijk te gaan gebruiken.
Daarom hebben de Iyo-stammen nu drie mannen uitgekozen om opgeleid te worden tot bijbelvertaler en zo zelf de vertaling van het Oude Testament ter hand te nemen. Samen met nog 37 andere mannen en enkele vrouwen volgden zij TTC-1.

Michel geeft uitleg aan Tiepe

Michel geeft uitleg aan Tiepe

Mentoraat
Mijn rol hierbij was die van mentor. Ik begeleidde het Iyo-groepje tijdens de training en omdat de cursus in het Engels werd gegeven, legde ik alles waar nodig nog eens uit in het Tok Pisin.
Het is geweldig om te zien hoe deze mannen in zes weken een enorme sprong maken in kennis en vaardigheden. Zo hadden ze nog nooit eerder een woordenboek gezien en wisten ze ook niet hoe ze woorden op alfabetische wijze konden vinden. Dat je er zonder die kennis soms ook kunt komen, bewijzen de openingszinnen van deze weblog: ‘forgiveness’ komt eerder in het woordenboek voor dan ‘heaven’, want zonder vergeving kun je niet in de hemel komen! Tja, ontken dat maar eens. Gelukkig wisten ze aan het einde van de dag dat het in deze context iets beter is om te zeggen, dat de letter ‘f’ in het woordenboek vóór de letter ‘h’ komt.

De vertalersopleiding
De opleiding TTC-1 bestaat grofweg uit vier hoofdvakken. Het eerste vak is ‘Studievaardigheden’, waar de studenten leren omgaan met een woordenboek en een studiebijbel. Ze leren hoe ze voetnoten moeten lezen, hoe ze de concordantie kunnen gebruiken, landkaarten raadplegen en meer van dat soort zaken.

De studenten maakten van klei een landkaart van Israël

De studenten maakten van klei een landkaart van Israël

Het tweede vak is ‘Bijbelse Achtergronden’, waarbij ze in TTC-1 inzoomen op de tijd van de aartsvaders en de geografie van het land Kanaän. Op de foto zie je hoe de Iyo-studenten met klei een landkaart van Kanaän hebben gemaakt, een uiterst effectieve manier om de geografie van een land te onthouden.
Vervolgens komt het vak ‘Ontdek je eigen Taal’ aan de orde. Dit is een belangrijk vak voor iedereen die zich met meerdere talen bezig houdt. Eén van de moeilijkste dingen voor de studenten was het feit dat de woordvolgorde in bijvoorbeeld het Engels heel anders is dan in hun moedertaal. Op het moment dat ze een Engelse tekst in hun moedertaal vertalen, doen ze dit meestal heel letterlijk woord-voor-woord, terwijl dit in hun moedertaal een onleesbare tekst oplevert. Bij ‘Ontdek je eigen Taal’ leren ze begrijpen hoe je met zulke vertaalproblemen om moet gaan.
En als laatste is er het vak ‘Vertaalprincipes’. Hierbij komt onder meer aan de orde wat ‘vertalen’ nu eigenlijk precies is, waarom het zo moeilijk is, hoe je een concept vertaling maakt en hoe je die vervolgens controleert. Omdat het niet zomaar om een boek gaat, maar om het Woord van God, besteden we ook aandacht aan het eerbiedig, zorgvuldig en nauwgezet vertalen van de Bijbel. Ook wordt heel specifiek ingegaan op een aantal sleutelwoorden uit de Bijbel, zoals ‘God’, ‘altaar’, ‘offer’, ‘engel’, ‘hemel’, omdat die vaak lastig te vertalen zijn of bij Papoea-Nieuw-Guineeërs heel verkeerde associaties oproepen.

Afscheid
Na een intensieve periode van zes weken heb ik weer afscheid genomen van deze Iyo-vrienden. Het was een mooie tijd en hopelijk zien we ze weer terug bij TTC-2, één of twee jaar later. Want de voorwaarde is, dat ze hun opdrachten hebben afgerond en dat is onder meer het vertalen van Jozua 1-10 in hun moedertaal.
Laten we bidden om volharding voor deze mannen.